خلاصه نویسی برای کنکور
موضوع مقاله امروزمون خلاصه نویسی است که یکی از قدم های مهم و کاربردی در زمینه یادگیری شماست.
اهمیت خلاصه نویسی
📖اجازه بدهید که در ابتدا اهمیت خلاصه نویسی را با مثالی برای شما روشن کنیم :
تصور کنید که شما یک رمان مثلا 200 صفحه ای را مطالعه کردید بعد از گذشت چند ماه آیا تمام ریز به ریز اتفاقات و شخصیت ها و جریان های کوچک و بزرگ آن را به خاطر دارید؟
قطعا خیر!
اما اگر شما پس از مطالعه کتاب کلمات کلیدی و نام مکان ها و اشخاص را به صورت خلاصه وارد دفترچه ی یادداشت کنید، با هربار دیدن آن کلید واژه ها و کلمات، اتفاقات حاشیه ای و پیرامون آن را قطعا به خاطر خواهید آورد.
در واقع با خلاصه کردن یک داستان شما با صرف زمان کمتری می توانید داستان را به عصاره و چکیده اصلی مفهوم نزدیک تر کنید. کاربرد خلاصه نویسی در کنکور نیز به همین موضوع شباهت دارد.
خلاصه نویسی این امکان را فراهم می کند که ناخوداگاه دقت شما هنگام مطالعه و یادگیری بالا رود و به افزایش تمرکز شما کمک می کند
یکی از مهمترین و موثرترین روش های یادآوری مطالب درسی خلاصه نویسی است . در واقع خلاصه نویسی میزان درک شما را از مطالبی که خوانده اید نشان می دهد و باعث می شود که شما از یادگیری مطالب درسی اطمینان حاصل کنید.
برای خود زمان بخرید!
در زمینه با موضوع خلاصه نویسی مخالفان و موافقان زیادی هستند به این گونه که برخی انجام آن را بیهوده و اتلاف وقت میدانند و از طرفی عده ای هم با آن موافق هستند و به داوطلبان آن را بسیار پیشنهاد می دهند.
شاید بارها از زبان رتبه های برتر شنیده باشید که بیان کردند دروسی مانند زیست و شیمی و… را طی سال کنکور چندین و چند بار مرور کرده اند و بعضی ها اعدادی را برای تعداد مرور خود بیان کردند که شاید از نظر بسیاری از شما غیرممکن باشد.
در نگاه اول ادعای مرور 30 بار کتابی مانند زیست شاید دور از انتظار باشد اما باید توجه داشته باشید که این حجم و تعداد مرور کتاب های درسی تنها با خلاصه نویسی ممکن است.
در واقع یک داوطلب موفق پس از چند بار اول مطالعه کتاب و مسلط شدن به آن مرور های بعدی را از طریق خلاصه هایش انجام می دهد که باعث می شود زمان مرور شما کاهش یابد و امکان مرور چندین باره به شکل سریع فراهم شود.
هرآنچه باید درباره جمع بندی کنکور بدانید را در مطلب { به زودی } بخوانید.
پیشگیری بهتر از درمان
اغلب در ایام بعد از عید که زمان مرور و جمع بندی است به داوطلبانی برمی خوریم که مدام این جملات را تکرار می کنند ( زمان کم میارم, نمی رسم بقیه مطالب رو تا کنکور بخونم. چطوری همه درسام رو مرور کنم , فلان کتاب جمع بندی رو بگیرم؟ جزوه خلاصه فلان استاد رو بخونم ؟ و ….) راه حل تمام این مشکلات اینه که شما قبل از اینکه دیر بشه به فکر زمان جمع بندی و شبِ آزمون هاتون باشید و خلاصه نویسی را از همان ماه های ابتدایی سال منتهی به کنکور شروع کنید.
مخصوصا در یک ماه مانده به کنکور ، که باید حجم انبوهی از مطالب و نکات درسی مهم را مرور کنید با استفاده از خلاصه نویسی های قبلی خود می توانید زمان زیادی را صرفه جویی کنید. پس خلاصه نویسی به شما کمک می کند مطالب زیاد را تنها با خواندن خلاصه ی آن ها در زمان کوتاه مرور کنید و مهم ترین نکات را در ذهن خود تثبیت کنید.
همچنین به کمک خلاصه نویسی شما می توانید تمامی مباحث و مطالب مربوط به یک موضوع خاص را که در کتاب درسی ، جزوه های مختلف و یا کتاب های کمک آموزشی پراکنده شده اند به صورت یک جا جمع آوری کنید. این کار علاوه بر دسترسی سریع و آسان به تمام مطالب یک موضوع، از پراکنده خوانی شما جلوگیری می کند .
قبل از خلاصه نویسی باید به چه نکاتی توجه کنید ؟!
وارد کردن متن خلاصه در دفتر
این روش مهم ترین و اصلی ترین قدم خلاصه نویسی است و اغلبِ دانش آموزان با شنیدن نام خلاصه نویسی این روش را به خاطر می آورند!
تسلط اولیه
در این روش قرار بر این است که شما درس یا قسمتی از آن را مشخص کنید و پس از مطالعه کامل و رسیدن به تسلط کافی باید چکیده ای که شامل قسمت های مهم ونتیجه نهایی باشد را به قلم خود وارد دفترچه کنید.
قبل از خلاصه کردن هر فصل یا مطلب باید حداقل آن را دو بار به طور کامل بخوانید، تا بر آن مطلب مسلط شوید. وقتی شما یک متن را برای اولین بار می خوانید ، ممکن است تمام متن را مهم فرض کنید و بخواهید همه ی آن متن را به عنوان خلاصه بنویسید. اما خواندن مجدد مطالب باعث می شود در دفعات بعدی هم یادگیری شما بیشتر شود و هم بدانید که کجاها را باید یادداشت کنید .
حجم خلاصه
دقت کنید که متن و خلاصه نباید خود به اندازه متن اصلی طولانی باشد و باید حجم بسیار کم تری را نسبت به نسخه اصلی داشته باشد (مختصر اما مفید) و مقصود نهایی را برای شما یادآور شود.
با این روش شما پس از چند بار اول دوره کتاب در دوره های بعدی میتوانید از خلاصه های خود استفاده کرده و در مدت زمان بسیار کمتری کتاب را چندین بار مرور کنید. این خلاصه ها برای ایام جمع بندی و ماه های منتهی به کنکور بسیار کارآمد خواهد بود و در موفقیت شما در آزمون های جامع بسیار موثر خواهد بود.
منظم باشید
حتما یک دفتر یا کلاسور مناسب تهیه کنید که فقط مخصوص خلاصه نویسی شما باشد. خلاصه هایتان را به هیچ عنوان بر روی برگه های پراکنده و بدون صحافی ننویسید ، چرا که به مرور زمان حجم یادداشت های شما زیاد می شود و یافتن این خلاصه ها و مرتب کردن آن ها به وقت و انرژی زیادی نیاز خواهد داشت .
تثبیت یادگیری
نکته مهم دیگر آن است که حتما پس از خواندن مطالب سعی کنید تست های مربوط به آن قسمت را حل کنید و نکات مهم موجود در تست ها را دربیاورید و به خلاصه هایتان اضافه کنید.
روی برگه ای که قرار است خلاصه نویسی کنید حتما تاریخ بزنید تا یک هفته بعد و یک ماه بعد و سه ماه بعد آن را مرور کنید.
چگونه باید خلاصه نویسی کنیم ؟!
با نکات مهم و فرمول ها چکار کنیم؟
وقتی درحال خواندن متنی هستید یا وقتی که از قبل سررشته ای از یک متن دارید نکات مهم و کلیدی آن را دربیاورید و پررنگ بنویسید تا به چشم بیاید و همچنین به این فکر کنید ، متنی که می خوانید چقدر می تواند ارزش آن را داشته باشد که طراح از آن قسمت سوال بدهد و یا اگر شما طراح سوال بودید از آن قسمت سوالی طرح می کردید یا خیر ؟
حواستان باشد به تمامی قیدهای موجود در متن کتاب ها توجه کنید ، قیدهایی مثل : مثلا؛ همه، اکثــرا، معمولا، بیشترین، اولین، کمترین، آخرین و …همه ی این قیدها مهم هستند و باید به آن ها توجه کرد چرا که هر ساله شاهد آن هستیم که طراحان به طرح سوالات مربوط به این گونه قیدها علاقه خاصی را نشان داده اند.
دروسی که محاسباتی هستند مثل ریاضی ، فیزیک و بخش هایی از شیمی ، فرمول هایشان را بطور کامل بنویسید و آن ها را تجزیه و تحلیل کنید این کار به یادگیری شما کمک خواهد کرد. مسلما برای این که شما در این دروس محاسباتی به درصد بالایی برسید، باید فرمول های موجود در این دورس ملکه ی ذهنتان شده باشند و آن ها را به خوبی یاد گرفته باشید و بهترین راه به خاطر سپردن و یادگیری فرمول ها یادداشت کردن و مرور فراوان آن ها است.
استفاده از شبکه مغزی یا نقشه ذهنی است
به سلیقه خودتان برای مطالب نمودار بکشید یا حتی علامت گذاری کنید و برایشان کلید بگذارید که متوجه شوید. همچنین می توانید از علائم پایین هم کمک بگیرید؛
کاهش ⬇ ، افزایش⬆ ، تاکید….✅ ، تقریبا ♒ ، درنتیجه⬅
بعضی دروس حفظی نیاز یه جدول و پارت بندی دارند که این کار به خلاصه نویسی کمک می کند مثل کشیدن نمودارهای درختی ، یا رمز گذاری که در بعضی از دروس حفظی می تواند به شدت موثر باشد. درواقع با این کار شما می توانید مطالب را بهتر درک کنید و راحت تر از آن ها استفاده کنید.
یکی از روش های محبوب و کاربردی نمودار درختی است. این روش به شما کمک می کند که مطالب پراکنده در کتاب را در قالب یک تصویر نموادر وار مشاهده کنید و مطالب را به راحتی بهم ربط دهید از طرفی با این روش مطالب را به حافظه بلند مدت انتقال می دهید و امکان فراموشی مطلب بسیار کاهش می یابد.
به این صورت که باید مطلب و عنوان اصلی را در راس قرار دهید و مطالب مرتبط با آن را به شکل شاخه های فرعی به آن متصل کنید حال هرکدام از این شاخه ها میتوانند نکات فرعی و جزئی تری داشته باشند که می توان بازهم به عنوان شاخه های فرعی تر به هریک اضافه کرد.به مثال روبرو توجه کنید.
همچنین می توانید در درسی مثل درس دین و زندگی نکات مهم را به صورت خلاصه وار در حاشیه خود کتاب یادداشت کنید، و نیازی به نوشتن آن ها در دفتر خلاصه نویسی نیست.
علامت گذاری و خط کشی جملات
براساس تجربه بیان شده که حرکت قلم روی جملات کتاب به افزایش دقت و تمرکز کمک می کند اگر شما زیر کلمات کلیدی و مهم خط بکشید علاوه بر افزایش تمرکز، در دوره های بعدی مطالعه کتاب آن نکات مشخص شده بیشتر به نظرتان می آید و سبب تمرکز بیشتر شما برآن مطالب میشود.
از طرفی درصورتی که برای مشخص کردن جملات و کلمات مختلف از هایلایت هایی با رنگ های مجزا بر اساس درجه اهمیت آن مطالب استفاده کنید در دوره های بعدی که مطالب برایتان تکراری تر است از خستگی ذهنتان جلوگیری می کند.
اصول رنگ نویسی را خیلی رعایت کنید چون بیشتر به چشم می آید ، مثلا کلمات مهم را با قرمز و صورتی بنویسید ، برای عنوان ها از آبی استفاده کنید، اینطوری به هنگام مرور خلاصه ها چشم هایتان کمتر خسته می شود.
با این وجود تاکید می کنیم که در نشان دار کردن کلمات و جملات وسواس به خرج ندهید و تمام جملات را خط نکشید زیرا این کار بازدهی که ندارد هیچ! در مرور های بعدی تمایل شما را به مطالعه آن همه مطلب نشان گذاری شده کاهش می دهد.
حاشیه نویسی
هر متن یا پاراگرافی که در کتاب های شما ارائه شده از پاره ای جزئیات و توضیحات تکمیلی تشکیل شده که بتوانند در کنار هم به یک هدف و نتیجه گیری کلی برسند.
در مورد حاشیه نویسی هم باید بگوییم که شما باید تلاش کنید که آن جمله نهایی و هدفی که متن دنبال می کند را استخراج کنید و به صورت خلاصه در حاشیه کتاب به زبان خودتان یادداشت کنید.
البته توجه داشته باشید که حاشیه نویسی همزمان با مطالعه نباید انجام شود بلکه باید پس مطالعه متن از خود بپرسید که هدف از بیان این مطالب چه بود؟ و نتیجه گیری که از آن داشتید چیست؟ و سپس پاسخ خود را خلاصه وار و به زبان خود به حاشیه کتاب وارد کنید.
دروس عمومی را چگونه خلاصه نویسی کنیم؟
کلا بهتر است دروس عمومی را به صورت مبحثی و موضوعی خلاصه نویسی کنید مثلا در درس ادبیات لغات و املاء را جدا و قرابت معنايی را جدا خلاصه کنید.
همچنین برای لغت های دروسی مثل زبان انگلیسی، ادبیات فارسی و عربی می توانید یک دفترچه جدا تهیه کنید یا آن ها را به صورت گروهی روی کاغذ هایلایت بنویسید و به دیوار بزنید، وقتی این لغات جلوی چشمانتان باشد سریع تر می توانید آن ها را یاد بگیرید .
🍀درد ودل🍀
تا چشم بهم بزنی می بینی پاییز و اشتیاق شروعش، زمستون و زمین خوردن و بلند شدناش، بهار و سرعت گذرش (که یه پا شوماخره واس خودش🚑)همش می گذره و می رسه زمانی که 1 ماه مونده کنکورت, می رسه روزی که مادرت قرآن میاره که تو زیرش رد بشی و چشم به راه بیرون اومدنت ازحوزه اس که بیای بیرون و برق شادی و موفقیت رو از چشات بخونه و تو همون لحظه تموم خستگیاش از تنش بیرون بره…
می رسه لحظه ای که تو توی سالن نشستی و نجوای صدای قرآن توی گوشت می پیچه و تو ناخوداگاه سرشار از هیجان میشی و با تمام قلبت به صدای صوتش گوش میدی که قلبت اروم بگیره و می رسه لحظه ای که صدای بلندگو کل سالن رو می گیره و اعلام می کنه که زمان شما به پایان رسیده.
اینا تک تک لحظه هاییه که شاید الان برات دور باشه ولی چه تو بخوای چه نخوای خیلی سریع تر از چیزی که فکرش رو کنی باهاشون روبه رو میشی پس الان که وقتش هست الان که فرصتش هست رو غنیمت بدون و از زمان استفاده کن که یه وقت تو اون لحظه ها و روزها حسرت نخوری…
تمام و تمام این مطالبی که در این مقاله بهش اشاره کردیم هم یادآور اهمیت زمان بود اینکه خلاصه بنویسید ,که تو زمان صرفه جویی کنید! که وقت کم نیارید! که ای کاش نخورید و…..
🍃🍁 راه موفقیت همیشه درحال ساخت است, موفقیت پیش رفتن است نه به پایان رسیدن. ( آنتونی رابینز )
5 دیدگاه. دیدگاه تازه ای بنویسید
زیست شناسی نیاز به خلاصه داره؟ چجوری خلاصه نویسی کنیم؟
سلام درحال آماده کردن مطلبی با عنوان روش مطالعه زیست شناسی هستیم تو اون مقاله که اختصاصی برای زیست شناسی خواهد بود روش های خلاصه نویسی رو اختصاصا برای زیست شناسی توضیح میدیم
سلام
ب نظر شما میشه ب جای دفترچه ی خلاصه نویسی مطالب رو گوشه کتاب نوشت ک ذیگه از هم جدا نباشن ؟؟
سلام الان که تقریبا دو ماه تا کنکور فرصت هست ، برای خلاصه نویسی دیر شده
درسته
چه خلاصه نویسی های آماده برای کنکور در حال حاضر وجود دارد؟