تقریبا همه ی ما این تجربه را داریم که حین مطالعه احساس کلافه گی و بی حوصلگی به ما دست داده و دیگه میل و رغبت برای مطالعه نداریم این موضوع ربطی به سطح دانش آموز ندارد و شما در هر سطحی هم که باشید حداقل یک بار این احساس به سراغتون آمده پس اول امهمه که بدانید این مشکل مختص به شما نیست وخیلی ها مثل شما در طول مطالعه کنکور با این موضوع مواجه شدن .
اما چیزی که باید به آن دقت داشته باشید روش مقابله با بی حوصلگی و جلوگیری از اون است چرا که اگر این موضوع ادامه پیدا کند رفته رفته میل شما برای درس خواندن کمتر شده و از برنامه و هدفتون دور می شوید.
بی حوصلگی چیست ؟
بی حوصلگی , احساس خستگی , خواب آلودگی و بی انگیزگی نسبت به کاری که در حال انجام آن هستید تعریف می شوید که این موضوع در هر کارو هر عملی امکان وقوع دارد که به دلیل حساسیت های دوران کنکور و خطری که این مشکل می تواند برای نتیجه داوطلب داشته باشد, در این مقاله نیز تمرکز ما بر روی بی حوصلگی در دوران کنکور است .
دلایل بی حوصلگی
قبل از هر چیز ماباید دلایل ایجاد بی حوصلگی و بی انگیزگی در درخواندن رو خوب بشناسیم که اصلا چرا ما دچار چنین حالاتی میشیم و چه اشتباهاتی توی روتین روزانه ما باعث بروز این مشکل میشود .
1_ هدف نداشتن
حتما بارها درمود اهمیت هدف گذاری شنیده اید اما می خواهیم از این جنبه که چطور هدفمند بودن از بی انگیزگی و بی حوصلگی در درس خواندن جلوگیری می کند آن را بررسی کنیم .
تمام کارهایی که ما در طول روز انجام میدهیم م به یک هدف خاصی است دانش آموزی را تصور کنید که 7 صبح از خواب بیدار میشود او از زود بیدار شدنش یک هدف دارد و آن رفتن به مدسه است چرا که اگر این هدف نبود دانش آموز ملزم به بیدار شدن در ساعت های اولیه روز نبود و مانند روزای تعطیل تا ساعت 10 یا 11 استراحت می کرد .
در خصوص مطالعه و درس خواندن هم ما نیازمند یک هدف هستیم که به امید رسیدن به آن هدف تلاش کنیم . به عنوان مثال شما می توانید شب قبل از خواب تمام هدف ها ی روز بعدتان را برروی کاغذ بنویسید
این شیوه به این صورت نیست که مثلا تعیین کنید که دوساعت زیست بخوانم , دوساعت شیمی و…. بلکه شما بایدبر روی مباحث هدف گذاری انجام دهید .
به عنوان مثال در دفترچه خود مشخص کنید که یک فصل از زیست شناسی یازدهم را بخوانم یا تمام تست های فصل 1 شیمی دوازدهم را بررسی کنم و … با این روش مغز شما خودرا موظف میداند که خودش را به اهداف تعیین شده برساند . پس از رسیدن و انجام هرکدام از اهداف کوتاه مدت, حتما یک تیک در مقابل آن بزنید این کار حس موفقیت و انگیزه بیشتری را در شما القا کرده و با روحیه و حال بهتری سراغ سایر اهدافتان خواهید رفت .
در مقابل , بی هدف درس خواندن سردرگمی و بی حوصلگی را به دنبال دارد و در واقع حس مسئولیت پذیری که باید , در شما به وجود نخواهد آمد در نتیجه احساس بی حوصلگی و خستگی خواهید کرد
2_مطالعه مستمر و بدون استراحت
برخی تصور می کنند که مطالعه مفید به معنای مطالعه طولانی و مستمر است و هرچه زمان بیشتری به صورت مداوم مطالعه کنند بهتر نتیجه خواهند گرفت . در حالی که این کار باعث خسته گی و بی حوصلگی می شود
.شاید نیز فکر کنید که در آن زمان که به استراحت قرار است اختصاص دهید , می توانید یک سوال را بخوانید یا یک موضوع جدید را بیاموزید که این تصور کاملا غلط است و نتیجه عکس خواهد شد چرا که مغز دیگر کارایی لازم را برای آموختن مطلب جدید را نخواهد داشت .
لازم است بیین بازه های 2 ساعتی مطالعه 10 _15 دقیقه استراحت کنید که مغز مجدد انرژی از دست رفته را بازیابد .
علاوه بر بازه های کوتاه استراحت بین درسی , میزان خواب شما در طول 24 ساعت شبانه روز نیز تاثیر مستقیمی با روحیه و توانایی شما در درس خواندن دارد و لازم است حتما در طول روز 6 الی 7 ساعت بخوابید . خوب نخوابیدن در شب می تواند در طول روز شما را با حوصلگی و خستگی مواجه خواهد کند و اگر سراغ درس خواندن هم بروید این احساس خستگی چندین و چند برابر نیز خواهد شد.
3_مطالعه فعال نداشتن
مطالعه صرفا با چشم نگاه کردن به خطوط کتاب نیست . با اینگونه مطالعه شما خیلی زودتر احساس خستگی و بی حوصلگی خواهید کرد و درواقع مغز زودتر خسته خواهد شد . به همین دلیل است که تاکید ما بر مطالعه فعال بوده است .
حال مطالعه فعال چیست ؟
مغز شما باید هنگام مطالعه فعال باشد و همراه چشم مطالب را پیگیری کند همانطور که در مقالات قبل نیز بیان کردیم مهم ترین کار هنگام مطالعه ی حتی دروس حفظی مثل دینی به دست داشتن قلم الزامی است یعنی شما علاوه بر چشم مطالب را با قلم نیز دنبال کرده و قسمت های مهم را هایلایت کنید .همچنین حتما یک کاغذ را هم کنار دست خود هنگام مطالعه داشته باشید و مطالب جدید و مفاهیم سخت و مهم را یادداشت برداری کنید .
مطالعه یکنواخت چشمی صرفا سبب خستگی ذهن می شود و ممکن است خیلی زود از مطالعه کردن دست بکشید و احساس خواب آلودگی یا بی حوصلگی کنید که با روش مطالعه فعال از این مشکل می توان جلوگیری کرد علاوه بر این , این روش کمک به یادگیری بهتر و همچنین به خاطر سپردن مطالب می کند و اگر مطالبی که آن هارا یادداشت می کنید به زبان خودتان نوشته شود این کار تاثیر بیشتری نیز خواهد داشت.
همچنین بعضی اوقات برای افزایش تمرکز می توانید مطالبی را برای مخاطب خیالی به زبان خودتان توضیح دهید که این روش هم کمک به حفظ فعالیت مغز و مقابله با بی حوصلگی مطالعاتی خواهد کرد .
4_ مطالعه یک درس
همانطور که بسیاری از مشاورین کنکور بیان می کنند برنامه شما باید دارای یک تعادل و توازن بین دروس بوده و اینگونه نباشد که کل روز را صرف مطالعه تنها یک درس کنید در این صورت حتی اگر آن درس , درس مورد علاقه تان نیز باشد به زودی از آن خسته می شوید و میلی به ادامه مطالعه نخواهید داشت .
مغز انسان با وجود توانایی های بسیار زیاد بعد از انجام یک کار به صورت مداوم خسته می شود و دیگر کیفیت سابق را نخواهد داشت پس بهتر است در طول روز دروس مختلفی را در برنامه قرار دهید و از طرفی چند درس حفظی و یا چند درس محاسباتی را پشت سرهم مطالعه نکنید و حتما سعی داشته باشید که تنوع را در بین دروس حفظ کنید( مثلا بعد از خواندن درسی مثل ریاضی یا فیزیک زبان بخوانید )
به وسیله این روش کیفیت مطالعه و بازده چندین برابر خواهدشد و از طرفی از بی حوصلی هنگام مطالعه نیز جلوگیری به عمل آمده .
5_ ساعات نامناسب مطالعه
یک از عامل های مهمی که در بی حوصلگی و بی انگیزگی مطالعه نقش دارد این است که ما درسی که برایمان سخت تر و غیر قابل فهم تر است احتمال اینکه خیلی زود از مطالعه آن خسته شویم بسیار بیشتر است
اما چاره چیست ؟
هر یک از ما تقریبا یک شناخت نسبی از خود داریم که در چه زمان هایی آماده مطالعه هستیم یا در چه زمان هایی گیرایی مان کمتر خواهد بود پس برنامه ای که تنظیم می کنیم نیز باید متناسب با همین شرایط باشد.
به عنوان مثال در ساعاتی که گیرایی پایینی دارید یا عادت به مطالعه در آن ساعات را ندارید به جای مطالعه دروس سخت درس هایی را مطالعه کنید که علاقه بیشتری به آن را دارید و دروسی که برایتان سنگین است را در ساعاتی که آمادگی کامل دارید مطالعه کنید .
مثلا اگر تا به حال تا ساعت 10 یا 11 خواب بودید و الان تصمیم گرفتید که 7 صبح بیدار شوید بهتر است درس سخت و غیر قابل فهم را در این زمان مطالعه نکنید و به جای آن با درسی که بیشتر به آن علاقه دارید مطالعه را شروع کنید .
6_قورباغه ات را قورت بده
طبیعی است که هرچه به انتهای روز نزدیک می شویم توانایی مطالعه کاهش می یابد و از طرفی خستگی و بی حوصلگی نیز بیشتر غالب می شود پس بهتر است همچون توصیه برایان تریسی قورباغه رو از همون اول قورت بدید . اما منظور از این حرف چیست ؟
مطالعه ی دروس سخت و غول هایی که برایتان مطالعه اش مشکل است را در همان ابتدای روز مطالعه کنید و کار را تمام کنید این کار به دو دلیل توصیه می شود :
1_ در ابتدای روز چون تازه مطالعه را شروع کرده اید طبیعی است که آمادگی بیشتری نسبت به ساعات پایانی روز که خسته گی بر شما چیره است دارید
2_ اگر شما از همان اول قورباغه که در واقع درس سخت شما محسوب می شود را مطالعه کنید دیگر کارتان برای دروس ساده و قابل فهم تر راحت تر خواهد بود چراکه خیالتان آسوده است درس سخت و سنگین را مطالعه کردید و نگرانی در این خصوص نخواهید داشت .